Αξιολογωντας την πραγματολογικη ικανοτητα των υποψηφιων του ΚΠΓ στις δραστηριοτητες παραγωγης γραπτου λογου: σχεδιαζοντας σκαλες αξιολογησης συγκεκριμενων δραστηριοτητων (2009)
Στυλιανή Καρατζά
Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας
Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη
Η ανάπτυξη της πραγματολογικής ικανότητας των μαθητών της ξένης γλώσσας καθώς και η αξιολόγηση της ξένης γλώσσας έχουν ελκύσει το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών. Ωστόσο, η αξιολόγηση της πραγματολογικής ικανότητας των μαθητών της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας και η δημιουργία οργάνων μέτρησης της πραγματολογικής τους επίδοσης δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς. Η παρούσα διπλωματική εργασία στοχεύει στη δημιουργία και την εφαρμογή μιας κλίμακας αξιολόγησης συγκεκριμένης δοκιμασίας για τη μέτρηση της πραγματολογικής ικανότητας των υποψηφίων του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας (ΚΠΓ) επιπέδου Γ1. Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ο όρος «πραγματολογική ικανότητα» αντιστοιχεί στην ικανότητα των μαθητών ξένων γλωσσών να παράγουν κείμενα τα οποία αποτελούν πραγμάτωση συγκεκριμένων κειμενικών ειδών, μέσω της επιλογής γλωσσικών δομών που συμβατικά αποδίδονται στο συγκεκριμένο ύφος και στυλ του επιδιωκομένου κειμενικού είδους.
Η παρούσα μελέτη βασίζεται στην υπόθεση ότι τέτοιου είδους κλίμακες αξιολόγησης συγκεκριμένων δοκιμασιών θα μπορούσαν να ενισχύσουν τους βαθμολογητές στο έργο τους κατά την εφαρμογή του πρώτου κριτηρίου αξιολόγησης της δεύτερης ενότητας των εξετάσεων ΚΠΓ, αυξάνοντας την αξιοπιστία της βαθμολογίας. Βάσει αυτού, στόχο της μελέτης αποτελεί η πρόταση μιας μεθοδολογίας που θα οδηγεί στο σχεδιασμό κλιμάκων αξιολόγησης συγκεκριμένων δοκιμασιών ως προς την πραγματολογική ικανότητα που επιδεικνύουν οι υποψήφιοι του ΚΠΓ. Όσον αφορά στη μεθοδολογία, μετά την ανάλυση αυθεντικών κειμένων και την επικύρωση των αποτελεσμάτων από εξειδικευμένους κριτές, παράγεται μια κλίμακα αξιολόγησης συγκεκριμένης δοκιμασίας βάσει δεικτών πραγμαλογικής επίδοσης. Στην παρούσα μελέτη, η κλίμακα που δημιουργήθηκε χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση της πραγματολογικής επίδοσης των υποψηφίων σε ένα σύνολο 42 άριστων και μέτριων γραπτών επιπέδου Γ1. Στην ανάλυση των αποτελεσμάτων ακολουθήθηκε κυρίως ποιοτική ανάλυση σε συνδυασμό με ποσοτικά στοιχεία. Μετά την εξέταση των στοιχείων, αποκαλύπτεται πως η επίδοση των υποψηφίων ΚΠΓ κυμάνθηκε από φτωχή έως άριστη. Αξίζει να σημειωθεί πως όλα τα κοινώς αποδεκτά στοιχεία των άρθρων γνώμης σχολικών εφημερίδων εντοπίσθηκαν στα γραπτά των υποψηφίων επιπέδου Γ1 που μελετήθηκαν. Πραγματολογικά λανθασμένες γλωσσικές επιλογές ανιχνεύθηκαν όχι μόνο σε μέτρια αλλά και σε άριστα γραπτά. Η ισχύς της συνάφειας μεταξύ πραγματολογικής επίδοσης και γλωσσικής επίδοσης όπως υπολογίζεται από το δείκτη Pearson r είναι δυνατή και η φορά της θετική. Αυτό σημαίναι πως η αύξηση της πραγματολογικής επίδοσης σχετίζεται με την αύξηση της γενικής γλωσσικής επίδοσης και επομένως αυτός που έχει υψηλόβαθμη γενική γλωσσική επίδοση τείνει να έχει και ψηλό βαθμό ως την πραγματολογική του επίδοση. Στο τέλος, ακολουθεί συζήτηση της χρησιμότητας των εξειδικευμένων κλιμάκων αξιολόγησης στα πλαίσια εκπαίδευσης βαθμολογητών και τη δημιουργία υλικού προετοιμασίας των εξετάσεων ΚΠΓ.
